ANAYASA MAHKEMESI`NIN `ALACAGIN ENFLASYON KARSISINDA DEGER KAYBINA UGRAMASINDAN KAYNAKLANAN ZARARIN TAZMIN EDILMEDI
ANAYASA MAHKEMESI`NIN `ALACAGIN ENFLASYON KARSISINDA DEGER KAYBINA UGRAMASINDAN KAYNAKLANAN ZARARIN TAZMIN EDILMEDIGI IDDIASIYLA YAPILAN BASVURUYA ILISKIN `PILOT` KARARI ACIKLANDI
KURULUSTAN YAPILAN BASIN ACIKLAMASI ASAGIDA BULUNUYOR:
ANAYASA MAHKEMESI GENEL KURULU 8/7/2025 TARIHINDE, CANER SAFAK (B. NO: 2024/41763) BASVURUSUNDA ANAYASA`NIN 35. MADDESINDE GUVENCE ALTINA ALINAN MULKIYET HAKKI ILE BAGLANTILI OLARAK ANAYASA`NIN 40. MADDESINDE DUZENLENEN ETKILI BASVURU HAKKININ IHLAL EDILDIGINE KARAR VERMISTIR.
OLAYLAR
BASVURUCU, KONUT FINANSMAN KREDISINDEN KAYNAKLANAN UYUSMAZLIK NEDENIYLE OZEL BIR BANKA ALEYHINE 9/11/2010 TARIHINDE ICRA MUDURLUGUNDE 48.854 TL ASIL ALACAK UZERINDEN ICRA TAKIBI BASLATMISTIR. ICRA TAKIBINE BANKA TARAFINDAN ITIRAZ EDILMIS VE ICRA TAKIBI DURMUSTUR. BASVURUCU, ITIRAZIN IPTALI DAVASI ACMIS YARGILAMA SONUNDA BORCLUNUN ITIRAZININ IPTALINE, TAKIBIN ASIL ALACAK UZERINDEN VE ASIL ALACAGA TAKIP TARIHINDEN BORC TAMAMEN ODENINCEYE KADAR ISLEYECEK YILLIK %9 TEMERRUT FAIZI UYGULANMAK SURETIYLE DEVAMINA KARAR VERILMISTIR. AYRICA KARARDA, 2004 SAYILI ICRA VE IFLAS KANUNU`NUN 67. MADDESI UYARINCA ASIL ALACAK TUTARININ %20`SI ORANINDA TAKDIR EDILEN 9.770,80 TL ICRA INKÂR TAZMINATININ DAVALIDAN ALINARAK BASVURUCUYA VERILMESINE, FAZLAYA ILISKIN 738 TL`LIK TALEBIN REDDINE HUKMEDILMISTIR. BU KARAR TARAFLARCA TEMYIZ EDILMEYEREK 1/7/2020 TARIHINDE KESINLESMISTIR. KARAR SONRASI BORCLU TARAFINDAN 2/7/2020 TARIHINDE TOPLAM 119.114,76 TL YATIRILMIS VE BORC ODENMISTIR.
BORCUN ODENMESINI MUTEAKIP BASVURUCU, YAKLASIK ON YILLIK SUREDE ODENEN YASAL FAIZIN ALACAGININ ENFLASYON KARSISINDA UGRADIGI DEGER KAYBINI KARSILAMADIGINI BELIRTEREK 6098 SAYILI TURK BORCLAR KANUNU`NUN 122. MADDESI UYARINCA MUNZAM ZARARINA KARSILIK FAZLAYA ILISKIN HAK VE ALACAK TALEBI SAKLI KALMAK KAYDIYLA 100.000 TL`NIN 2/7/2020 TARIHINDEN ITIBAREN ISLETILECEK FAIZIYLE BIRLIKTE ODENMESI TALEBIYLE DAVA ACMISTIR. TUKETICI MAHKEMESI DAVAYI REDDETMIS, ISTINAF VE TEMYIZ ASAMALARININ ARDINDAN RET KARARI KESINLESMISTIR.
IDDIALAR
BASVURUCU, OZEL HUKUK KISISI ILE ARASINDAKI BORC ILISKISINDEN DOGAN ALACAGININ ENFLASYON KARSISINDA DEGER KAYBINA UGRAMASINDAN KAYNAKLI ZARARININ TAZMIN EDILMEMESI NEDENIYLE MULKIYET HAKKIYLA BAGLANTILI OLARAK ETKILI BASVURU HAKKININ IHLAL EDILDIGINI ILERI SURMUSTUR.
MAHKEMENIN DEGERLENDIRMESI
ANAYASA’NIN 35. VE 40. MADDELERI, DEVLETE OZEL HUKUK KISILERI ARASINDAKI ALACAKLARIN ENFLASYON KARSISINDA UGRAYACAGI ONEMLI OLCUDEKI DEGER KAYIPLARINI GIDERECEK HUKUKI ALTYAPI VE MEKANIZMALARI OLUSTURMA SORUMLULUGU YUKLEMEKTEDIR. BU KAPSAMDA DEVLET, OZEL HUKUK KISILERI ARASINDAKI UYUSMAZLIKLARDA TARAFLARIN MENFAATLERI ARASINDAKI ADIL DENGENIN SAGLANMASINA YONELIK TEDBIRLERI ALMAKLA MUKELLEFTIR.
ALACAKLININ ALACAGINI GEC TAHSIL ETMESI HALINDE, ENFLASYON KARSISINDA MEYDANA GELEN DEGER KAYBININ GIDERILMEMESI, ALACAGINA GERCEK DEGERIYLE ULASMASINI ENGELLEMEKTE BORCLUNUN ISE BORCUNU GERCEK DEGERININ ALTINDA ODEMESINE YOL ACMAKTADIR. BU DURUM, TARAFLAR ARASINDAKI ADIL DENGEYI ALACAKLI ALEYHINE BOZMAKTA VE ALACAKLIYA OLCUSUZ BIR KULFET YUKLEMEKTEDIR.
3095 SAYILI KANUNI FAIZ VE TEMERRUT FAIZINE ILISKIN KANUN ILE ALACAKLARIN ENFLASYON ETKISIYLE UGRADIGI DEGER KAYBININ TELAFISI VE TAZMINI ICIN BIR HUKUK YOLU OLUSTURULMUSTUR. ANILAN KANUN`UN GENEL GEREKCESI INCELENDIGINDE BORCLUNUN BORCUNU ZAMANINDA ODEMEMESINDEN KAZANCLI CIKTIGI, DAVA VE ICRA YOLUNA BASVURULMADAN ODEMEDE GENELLIKLE BULUNULMADIGI ZIRA DAVA VE TAKIP SIRASINDA GECECEK HER SURENIN BORCLUNUN LEHINE CALISTIGI, BELIRTILEN DURUMUN DAVA VE ICRA TAKIPLERINI ARTIRDIGI BELIRTILMISTIR. AYRICA GEREKCEDE BORCLULARIN SADECE HAKLARINDA DAVA ACILMASINA VE ICRA TAKIBINDE BULUNULMASINA SEBEBIYET VERMEKLE KALMAYIP BUNLARIN UZAMASI ICIN HER TURLU YOLA BASVURDUGUNA DEGINILEREK TASARININ KOTU NIYETLI KISILERIN BU DAVRANISLARININ ONUNE GECILMESI, KANUNI FAIZ VE TEMERRUT FAIZININ GUNUN KOSULLARINA UYDURULMASI ICIN DUZENLENDIGI IFADE EDILMISTIR. DOLAYISIYLA KANUN KOYUCUNUN IRADESININ ENFLASYONUN NEDEN OLDUGU SORUNLARI ORTADAN KALDIRMAK OLDUGU ACIKTIR. ANCAK KANUN`UN 1. MADDESINE GORE KANUNI FAIZ YUZDE YIRMI DORDU ASAMAMAKTADIR. DOLAYISIYLA ANILAN DUZENLEMELER ILE FARKLI HUKUKI KONULAR ICIN BIR KISIM ORANLARIN TESPIT EDILDIGI ANLASILMAKLA BIRLIKTE, BU DUZENLEMELERIN ENFLASYON ORANLARI ILE BAGLANTISININ KURULMADIGI GORULMEKTEDIR. BIR BASKA DEYISLE ENFLASYON KARSISINDA ALACAKLARIN DEGER KAYBININ ONLENMESI MAKSADIYLA DUZENLENEN 3095 SAYILI KANUN`DA YER VERILEN FAIZE ILISKIN HUKUMLERIN TEORIK DUZEYDE DAHI DEGER KAYBININ ONLENMESINE ILISKIN BASARI SANSI SUNMA KAPASITESININ BULUNMADIGI ANLASILMISTIR.
3095 SAYILI KANUN ILE ONGORULEN HUKUK YOLUNUN SOMUT OLAYA ETKISINE ILISKIN YILLIK FAIZ ORANLARI VE ENFLASYON VERILERI INCELENMIS VE BASVURUYA KONU UYUSMAZLIKLA ILGILI OLARAK 3095 SAYILI KANUN`DA BELIRLENEN FAIZ ORANLARININ ENFLASYON ORANLARININ ALTINDA KALDIGI GORULMUSTUR. BU NEDENLE BASVURUCUNUN -BORCLUNUN BORCUNU ZAMANINDA ODEMEMESINDEN KAYNAKLI OLARAK GEC KAVUSTUGU- ALACAGININ ENFLASYON KARSISINDA DEGER KAYBINA UGRADIGI ACIKTIR.
KONUSU BAKIMINDAN SOMUT OLAYDAKI ILE BENZER NITELIKLER TASIYAN BAZI UYUSMAZLIKLARDA FAIZI ASAN ZARARLAR, 818 SAYILI MULGA KANUN`UN 105. VE 6098 SAYILI SAYILI TURK BORCLAR KANUNU`NUN 122. MADDESI UYARINCA MUNZAM ZARAR DAVASI YOLUYLA GIDERILMEYE CALISILMISTIR. 1980`LI YILLARDAN BU ZAMANA KADAR BAZI YARGI KARARLARINDA ENFLASYON OLGUSUNUN ZARARIN ISPATI ICIN YETERLI GORULEREK BU DAVALARIN KABUL EDILDIGI ANCAK BAZI KARARLARDA ISE MUNZAM ZARAR TALEBININ ENFLASYON ETKISI DISINDA SOMUT BIR ZARARA ILISKIN OLMASI GEREKTIGI GEREKCESIYLE REDDEDILDIGI GORULMEKTEDIR.
DOLAYISIYLA 818 SAYILI MULGA KANUN`UN 105. VE 6098 SAYILI KANUN`UN 122. MADDELERI KAPSAMINDA MUNZAM ZARAR DAVASININ ALACAKLARIN ENFLASYON KARSISINDA DEGER KAYBININ TAZMIN EDILMESINI GUVENCE ALTINA ALMADIGI VE BU YONDEKI ICTIHADIN ETKILI BIR HUKUK YOLUNUN BULUNDUGU YONUNDE GELISME GOSTERMEDIGI GORULMUSTUR. BU NEDENLE ALACAGIN ENFLASYON NEDENIYLE UGRADIGI DEGER KAYBININ TAZMIN EDILMESI ACISINDAN 818 SAYILI MULGA KANUN`UN 105. VE 6098 SAYILI KANUN`UN 122. MADDELERI KAPSAMINDA MUNZAM ZARAR DAVASININ DA TEORIK DUZEYDE BASARI SANSI SUNMA KAPASITESININ BULUNMADIGI DEGERLENDIRILMISTIR.
SONUC OLARAK HUKUK SISTEMINDE BASVURUCUNUN ALACAGININ ENFLASYON KARSISINDA UGRADIGI DEGER KAYBININ TAZMIN EDILMESINI SAGLAYACAK ETKILI BIR HUKUK YOLUNUN BULUNMADIGI KANAATINE VARILMISTIR.
ANAYASA MAHKEMESI ACIKLANAN GEREKCELERLE MULKIYET HAKKI ILE BAGLANTILI OLARAK ETKILI BASVURU HAKKININ IHLAL EDILDIGINE VE PILOT KARAR USULUNUN UYGULANMASINA KARAR VERMISTIR.
HTTPS://WWW.ANAYASA.GOV.TR/TR/HABERLER/BIREYSEL-BASVURU-BASIN-DUYURULARI/ALACAGIN-ENFLASYON-KARSISINDA-DEGER-KAYBINA-UGRAMASINDAN-KAYNAKLANAN-ZARARIN-TAZMIN-EDILMEDIGI-IDDIASIYLA-YAPILAN-BASVURUYA-ILISKIN-KARAR-PILOT-KARAR/