TCMB PARA POLITIKASI KURULU, VERILERIN DEZENFLASYON SURECININ YAVASLADIGINI GOSTERDIGINI BELIRTTI
TCMB PARA POLITIKASI KURULU, VERILERIN DEZENFLASYON SURECININ YAVASLADIGINI GOSTERDIGINI BELIRTTI
TCMB PARA POLITIKASI KURULU`NUN 23 EKIM TARIHINDE YAPTIGI TOPLANTISININ TUTANAK OZETLERI YAYINLANDI.
KURULUN DEGERLENDIRMELERI SOYLE:
KURESEL EKONOMI
1. KURESEL TICARET POLITIKALARINA ILISKIN BELIRSIZLIK YUKSEK SEVIYELERINI KORUMAKTADIR. SUREGELEN BELIRSIZLIGE RAGMEN, 2025 YILI KURESEL BUYUME TAHMINLERINDE SINIRLI IYILESME DEVAM ETMISTIR. DIGER TARAFTAN, ARTAN KORUMACILIK, ONE CEKILEN TALEBIN GECICI ETKILERININ ORTADAN KALKMASI VE BELIRSIZLIGIN DAHA UZUN BIR ZAMAN DILIMINE YAYILMA OLASILIGI, KURESEL BUYUME GORUNUMU UZERINDEKI ASAGI YONLU RISKLERI GUCLENDIRMEKTEDIR. BU CERCEVEDE, ZAYIF VE KIRILGAN GORUNUMUN DEVAM EDECEGI TURKIYE’NIN DIS TICARET ORTAKLARININ IHRACAT PAYLARIYLA AGIRLIKLANDIRILAN KURESEL BUYUME ENDEKSININ 2025 YILINDA YUZDE 1,9 2026 YILINDA ISE YUZDE 2,3 ORANINDA ARTACAGI TAHMIN EDILMEKTEDIR. KURESEL TALEP GORUNUMUNDEKI ZAYIF SEYIR VE ARZ YONLU GELISMELER HAM PETROL FIYATLARINI BASKILAMAYA DEVAM EDERKEN, ENERJI EMTIA FIYATLARI MEVCUT PPK DONEMINDE GERILEMISTIR. DIGER TARAFTAN, ENDUSTRIYEL VE DEGERLI METAL FIYATLARI KAYNAKLI OLARAK ENERJI DISI EMTIA FIYATLARI ARTIS EGILIMINI SURDURMUSTUR.
2. ENFLASYON UZERINDEKI RISKLER KURESEL OLCEKTE GECERLILIGINI KORURKEN, MERKEZ BANKALARI SOZ KONUSU RISKLERI GOZETEREK FAIZ INDIRIMLERINI SURDURMEKTEDIR. SON DONEMDE, RISK ISTAHINDAKI DALGALANMALARA BAGLI OLARAK, GELISMEKTE OLAN ULKE HISSE SENEDI PIYASALARINDAN PORTFOY CIKISLARI GOZLENIRKEN, KURESEL BELIRSIZLIKLER VE JEOPOLITIK GELISMELER, PORTFOY HAREKETLERI UZERINDEKI ASAGI YONLU RISKLERI CANLI TUTMAKTADIR.
PARASAL VE FINANSAL KOSULLAR
3. TURK LIRASI (TL) MEVDUAT FAIZLERI, 12 EYLUL HAFTASINA KIYASLA 82 BAZ PUAN AZALARAK 17 EKIM HAFTASI ITIBARIYLA YUZDE 48,5 SEVIYESINDE GERCEKLESMISTIR. AYNI DONEMDE TL TICARI KREDI FAIZLERI (KREDILI MEVDUAT HESABI VE KREDI KARTI HARIC) 236 BAZ PUAN AZALARAK YUZDE 47,9 IHTIYAC KREDISI (KREDILI MEVDUAT HESABI HARIC) FAIZLERI 211 BAZ PUAN AZALARAK YUZDE 62,7 KONUT KREDISI FAIZLERI 124 BAZ PUAN AZALARAK YUZDE 37,9 TASIT KREDISI FAIZLERI ISE 570 BAZ PUAN AZALARAK YUZDE 36,3 SEVIYESINDE OLUSMUSTUR.
4. BIREYSEL KREDILERIN 4 HAFTALIK BUYUME ORANLARININ ORTALAMASI 12 EYLUL–17 EKIM DONEMINDE YUZDE 3,1 SEVIYESINE GERILEMISTIR. BU DUSUSTE KREDI KARTI BUYUMESINDEKI YAVASLAMA ETKILI OLMUSTUR. TL TICARI KREDILERIN 4 HAFTALIK BUYUME ORANLARININ ORTALAMASI YUZDE 2,3 SEVIYESINDEN YUZDE 2,6’YA YUKSELMISTIR. KUR ETKISINDEN ARINDIRILMIS YABANCI PARA (YP) TICARI KREDILERDEKI 4 HAFTALIK BUYUME ORANLARININ ORTALAMASI YUZDE 0,5 ILE BIR ONCEKI PPK DONEMI SEVIYESININ ALTINDA GERCEKLESMISTIR.
5. TURKIYE CUMHURIYET MERKEZ BANKASI (TCMB) BRUT ULUSLARARASI REZERVLERI, 12 EYLUL’DEN BU YANA 20,6 MILYAR ABD DOLARI ARTARAK 17 EKIM ITIBARIYLA 198,4 MILYAR ABD DOLARINA YUKSELMISTIR. TURKIYE’NIN 5 YILLIK KREDI RISK PRIMI (CDS) 10 EYLUL’DEN BU YANA YATAY BIR SEYIRLE 22 EKIM ITIBARIYLA 267 BAZ PUAN SEVIYESINE GELMISTIR. TURK LIRASININ 1 AY VADELI KUR OYNAKLIGI 22 EKIM ITIBARIYLA YUZDE 10,5 SEVIYESINE, 12 AY VADELI KUR OYNAKLIGI YUZDE 19,8 SEVIYESINE GELMISTIR. ONCEKI PPK TOPLANTI HAFTASINDAN BU YANA YURTDISINDA YERLESIK YATIRIMCILARIN POZISYON DEGISIMI HISSE SENEDI PIYASASINDA SINIRLI KALIRKEN, DEGISIMIN NEREDEYSE TAMAMI DEVLET IC BORCLANMA SENETLERI (DIBS) PIYASASINA OLMAK UZERE TOPLAMDA 1,3 MILYAR ABD DOLARI NET PORTFOY GIRISI GERCEKLESMISTIR.
TALEP VE URETIM
6. AGUSTOS AYINDA PERAKENDE SATIS HACIM ENDEKSINDE AYLIK BAZDA YUZDE 0,9 ORANINDA, CEYREKLIK BAZDA ISE YUZDE 1,8 ORANINDA ARTIS GERCEKLESMISTIR. ALTIN HARIC BAKILDIGINDA HEM AYLIK HEM DE CEYREKLIK ARTISLAR DAHA DUSUK ORANLI OLMUSTUR. BOYLECE PERAKENDE SATISLARIN BUYUMESI YAVASLAMISTIR. AYNI DONEMDE TICARET SATIS HACIM ENDEKSI, TOPTAN TICARETTEKI AZALIS KAYNAKLI OLARAK, AYLIK BAZDA YUZDE 1,4, CEYREKLIK BAZDA ISE YUZDE 3,6 ORANINDA GERILEMISTIR. HIZMET URETIM ENDEKSI AGUSTOS AYINDA YUZDE 0,4 ORANINDA ARTMISTIR. CEYREKLIK BAZDA ISE YILIN IKINCI CEYREGINDEKI YATAY SEYRIN UCUNCU CEYREKTE DE DEVAM ETTIGI GORULMEKTEDIR. KARTLA YAPILAN HARCAMALAR AGUSTOS-EYLUL DONEMINDE ARTMISTIR. DIGER YANDAN, KART KULLANIM ORANINDA SON YILLARDA GORULEN ARTISIN ETKISI DISLANDIGINDA TUKETIM HARCAMALARININ DAHA ILIMLI GERCEKLESTIGI DEGERLENDIRILMEKTEDIR. BEYAZ ESYA SATISLARI TEMMUZ-AGUSTOS DONEMINDE AZALMIS, OTOMOBIL SATISLARI ISE AGUSTOS AYINDAKI YUKSEK AYLIK ARTISIN ARDINDAN EYLUL AYINDA GERILEMIS, BOYLELIKLE UCUNCU CEYREKTEKI ARTIS DAHA ILIMLI BIR DUZEYDE GERCEKLESMISTIR. IMALAT SANAYI FIRMALARINA YONELIK ANKET VERILERI, YILIN UCUNCU CEYREGINDE KAYITLI IC PIYASA SIPARISLERINDEKI ZAYIF SEYRIN SURDUGUNU GOSTERMEKTEDIR. OZETLE, SON DONEME AIT VERILER, TALEP KOSULLARININ DEZENFLASYONIST DUZEYDE OLDUGUNA ISARET ETMEKTEDIR.
7. AGUSTOS AYINDA SANAYI URETIM ENDEKSI, MEVSIM VE TAKVIM ETKILERINDEN ARINDIRILMIS OLARAK AYLIK BAZDA YUZDE 0,4 ORANINDA, TAKVIM ETKILERINDEN ARINDIRILMIS OLARAK YILLIK BAZDA YUZDE 7,1 ORANINDA ARTMISTIR. CEYREKLIK BAZDA SANAYI URETIMI, AGUSTOS AYI ITIBARIYLA UCUNCU CEYREKTE YATAY SEYRETMISTIR. ANA EGILIMI IZLEMEK AMACIYLA TIPIK OYNAKLIK SERGILEYEN DIGER ULASIM VE BENZERI SEKTORLER DISLANDIGINDA, SANAYI URETIMININ CEYREKLIK BAZDA SINIRLI OLARAK GERILEDIGI GORULMEKTEDIR. IMALAT SANAYINE YONELIK ANKET GOSTERGELERI, UCUNCU CEYREKTE IMALAT SANAYINDE FAALIYETIN GORECE ZAYIF SEYRETTIGINE ISARET ETMISTIR. ONCU VERILER, UCUNCU CEYREKTE GERILEMEYI SURDUREN IMALAT SANAYI KAPASITE KULLANIM ORANINDA EKIM AYINDA YATAY BIR SEYIR IMA ETMEKTEDIR. CEYREKLIK BAZDA INSAAT URETIM ENDEKSI ISE, AGUSTOS AYI ITIBARIYLA UCUNCU CEYREKTE YUZDE 5,1 ORANINDA YUKSELIS KAYDEDERKEN, BIR ONCEKI YILIN AYNI DONEMINE GORE YUZDE 24,5 ORANINDA ARTMISTIR.
8. AGUSTOS AYINDA MEVSIMSELLIKTEN ARINDIRILMIS ISTIHDAM 32,8 MILYON KISI SEVIYESINDE GERCEKLESMIS VE CEYREKLIK BAZDA YUZDE 0,5 ORANINDA ARTMISTIR. BU DONEMDE, ISGUCUNE KATILIM ORANI CEYREKLIK OLARAK 0,1 PUAN ARTMIS, ISSIZLIK ORANI ISE 0,2 PUAN AZALARAK YUZDE 8,3 SEVIYESINE GERILEMISTIR. ANKET GOSTERGELERI, YILIN UCUNCU CEYREGINDE IMALAT SANAYI FIRMALARININ GELECEGE YONELIK ISTIHDAM BEKLENTILERINDE TARIHSEL ORTALAMANIN ALTINDA SEYREDEN GORUNUMUN DEVAMINA ISARET ETMEKTEDIR.
9. AGUSTOS AYINDA CARI ISLEMLER DENGESI AYLIK BAZDA 5,5 MILYAR ABD DOLARI FAZLA VERMISTIR. 12 AYLIK BIRIKIMLI CARI ACIK ONCEKI AYA KIYASLA 0,6 MILYAR ABD DOLARI AZALIS GOSTEREREK 18,3 MILYAR ABD DOLARINA GERILEMISTIR. SEYAHAT GELIRLERI TATIL SEZONUNUN ETKISIYLE AYLIK BAZDA 8,3 MILYAR ABD DOLARINA YUKSELMIS VE ONCEKI YIL SEVIYESININ 0,15 MILYAR ABD DOLARI UZERINDE GERCEKLESMISTIR. BU DONEMDE, 12 AYLIK BIRIKIMLI OLARAK SEYAHAT GELIRLERI 58,1 MILYAR ABD DOLARI OLMUS, HIZMETLER DENGESI FAZLASI ISE 62,3 MILYAR ABD DOLARI SEVIYESINDE GERCEKLESEREK GUCLU SEYRINI SURDURMUSTUR.
10. EYLUL AYINDA MEVSIMSELLIKTEN ARINDIRILMIS OLARAK IHRACAT AZALIRKEN, ITHALAT ARTIS KAYDETMIS, 12 AYLIK BIRIKIMLI DIS TICARET ACIGI BIR ONCEKI AYA GORE YUKSELMISTIR. BU DONEMDE, KURESEL DUZEYDE ALTIN FIYATLARININ ARTISIYLA GUCLENEN ALTIN ITHALATI DA SOZ KONUSU ARTISA KATKI VERMISTIR. NITEKIM ALTIN HARIC BAKILDIGINDA DIS TICARET ACIGINDAKI ARTIS DAHA SINIRLI OLMUSTUR. BU CERCEVEDE, 12 AYLIK BIRIKIMLI CARI ACIKTA EYLUL AYINDA ARTIS OLACAGI ONGORULMEKTEDIR. ALTIN ITHALATI, EYLUL AYINDA 2,5 MILYAR ABD DOLARI SEVIYESINDE GERCEKLESIRKEN, 12 AYLIK BIRIKIMLI OLARAK 21,7 MILYAR ABD DOLARI OLMUSTUR. MEVSIMSELLIKTEN ARINDIRILMIS TUKETIM MALI ITHALATI, TEMMUZ VE AGUSTOS AYLARINDA GOSTERDIGI GERILEME SONRASINDA EYLUL AYINDA SINIRLI OLARAK ARTMISTIR. EYLUL AYINA ILISKIN GECICI DIS TICARET VERILERI EKIM AYI ICIN YUKSEK FREKANSLI ONCU VERILERLE BERABER DEGERLENDIRILDIGINDE, UC AYLIK ORTALAMA EGILIMLER, IHRACATTA GERILEMEYE, ITHALATTA ISE UCUNCU CEYREKTEKI AZALISI SONRASI TOPARLANMAYA ISARET ETMEKTEDIR.
11. CARI ACIGIN FINANSMANI TARAFINDA, BANKACILIK SEKTORUNUN 12 AYLIK BIRIKIMLI UZUN VADELI BORC CEVIRME ORANI, AGUSTOS AYINDA YUZDE 167,3 OLARAK GERCEKLESMISTIR. SOZ KONUSU ORAN, BANKACILIK SEKTORU DISINDAKI FIRMALARDA YAKLASIK YUZDE 150 OLMUSTUR. BU CERCEVEDE, YURT DISI BORCLANMA IMKANLARININ YUKSEK SEVIYELERINI KORUDUGU, ANCAK GELECEK DONEMDE YP CINSI BORCLANMANIN AZALMASI VE IKTISADI FAALIYETIN HIZ KESMESIYLE BORC CEVIRME ORANLARININ DUSUS EGILIMINE GIREBILECEGI DEGERLENDIRILMISTIR.
ENFLASYON GELISMELERI VE BEKLENTILER
12. TUKETICI FIYATLARI EYLUL AYINDA YUZDE 3,23 ORANINDA YUKSELMIS, YILLIK ENFLASYON 0,34 PUAN ARTISLA YUZDE 33,29 OLARAK GERCEKLESMISTIR. B ENDEKSININ YILLIK DEGISIM ORANI 0,15 PUAN ARTARAK YUZDE 32,86’YA YUKSELIRKEN, C ENDEKSININ YILLIK DEGISIM ORANI 0,46 PUAN AZALISLA YUZDE 32,54’E GERILEMISTIR. YILLIK ENFLASYONA KATKILAR ALKOL-TUTUN-ALTIN VE HIZMET GRUPLARINDA SIRASIYLA 0,18 VE 0,13 PUAN AZALIRKEN, TEMEL MAL GRUBUNDA DEGISMEMIS GIDA VE ALKOLSUZ ICECEKLER ILE ENERJI GRUPLARINDA ISE SIRASIYLA 0,63 VE 0,02 PUAN ARTMISTIR. BU CERCEVEDE, YILLIK TUKETICI ENFLASYONUNDAKI YUKSELISTE GIDA FIYATLARI ETKILI OLMUSTUR. MEVSIMSELLIKTEN ARINDIRILMIS VERILERLE, TUKETICI FIYATLARININ AYLIK ARTISI BIR ONCEKI AYA KIYASLA YUKSELIRKEN, GIDA DISI ENFLASYON NISPETEN YATAY SEYRETMISTIR.
13. EYLUL AYINDA GIDA VE ALKOLSUZ ICECEKLER YUZDE 4,62 ORANINDAKI FIYAT ARTISI ILE ONE CIKAN ANA GRUP OLMUSTUR. SON DONEMDE ETKISINI HISSETTIREN KURAKLIK BASTA OLMAK UZERE ARZ YONLU UNSURLAR, BU DONEMDE DE GIDA ENFLASYONU UZERINDE TEMEL BELIRLEYICI OLMUSTUR. BUNA EK OLARAK, GERCEKLESMELERDE BAZI TARIMSAL URUNLERIN ALIM FIYATLARINDAKI ARTISLARIN DA ETKILERI HISSEDILMISTIR. BU DONEMDE ISLENMEMIS GIDA FIYATLARI OZELLIKLE SEBZE, KURUYEMIS (FINDIK, ANTEPFISTIGI), BEYAZ ET ILE YUMURTA KALEMLERI ONCULUGUNDE AYLIK BAZDA YUZDE 5,53 ORANINDA YUKSELMISTIR. ISLENMIS GIDA GRUBU AYLIK FIYAT ARTISI YUZDE 3,90 ILE YUKSEK SEYRINI KORUMUS KATI VE SIVI YAGLAR, SUT ILE SUT URUNLERI, KAHVE-CAY GIBI ICECEKLER BU GRUPTA ONE CIKARKEN, ARTISLARIN ALT GRUP GENELINE YAYILDIGI GOZLENMISTIR. BU DONEMDE SUT VE SUT URUNLERI UZERINDE CIG SUT ALIM FIYATLARINDAKI YUKSELISIN YANSIMALARI IZLENMISTIR. HIZMET SEKTORUNDE FIYAT ARTISI EYLUL AYINDA BIRCOK KALEMDE IZLENEN OKULA DONUS ETKISI ONCULUGUNDE BIR ONCEKI AYA KIYASLA GUCLENMISTIR. BU DONEMDE, TEMEL MAL GRUBU AYLIK FIYAT ARTISINDA, YENI SEZON GECISINE BAGLI ETKILERIN GOZLENDIGI GIYIM VE AYAKKABI GRUBU YANINDA DAYANIKLI TUKETIM MALLARININ ETKISI HISSEDILMISTIR. OTE YANDAN, EYLUL AYINDA ENERJI AYLIK ENFLASYONU NISPETEN ILIMLI BIR ARTIS KAYDETMISTIR.
14. ENFLASYONUN ANA EGILIMI EYLUL AYINDA YUKSELMISTIR. ANA EGILIME ILISKIN GOSTERGELER, UC AYLIK ORTALAMALAR BAZINDA DA SINIRLI MIKTARDA ARTMISTIR. MEVSIMSELLIKTEN ARINDIRILMIS AYLIK ARTISLAR B VE C ENDEKSINDE BIR ONCEKI AYA KIYASLA GUCLENMISTIR. FIYAT ARTISININ B ENDEKSINI OLUSTURAN GRUPLARDAN TEMEL MALLARDA YUKSELDIGI, ISLENMIS GIDADA YUKSEK SEYRINI KORUDUGU, HIZMET SEKTORUNDE ISE YATAY SEYRETTIGI GOZLENMISTIR. BENZER SEKILDE, DAGILIM VE MODEL BAZLI ANA EGILIM GOSTERGELERI DE BIR ONCEKI AYA KIYASLA ARTMISTIR. TAHMIN PERFORMANSI GORECE DAHA IYI OLAN MEDYAN ENFLASYONUN AYLIK BAZDA YUZDE 2,1’E YUKSELDIGI TAKIP EDILMISTIR.
15. EYLUL AYI ITIBARIYLA SON UC AYLIK DONEMDE MEVSIM ETKILERINDEN ARINDIRILMIS ORTALAMA FIYAT ARTISI TEMEL MALLARDA (YUZDE 1,21) BIR MIKTAR YUKSELIRKEN HIZMET SEKTORUNDE (YUZDE 2,95) BIR ONCEKI AYA KIYASLA YATAYA YAKIN SEYRETMISTIR. KIRA HARIC HIZMETLERDE DE YUZDE 2,71 ILE YATAY SEYIR KORUNMUSTUR.
16. HIZMET SEKTORUNDE HÂKIM OLAN FIYATLAMA DAVRANISI ONEMLI BIR ATALETE VE SOKLARIN ENFLASYON UZERINDEKI ETKILERININ UZUN BIR ZAMANA YAYILMASINA NEDEN OLMAKTADIR. BU GORUNUMLE, HIZMET ENFLASYONU MALLARA GORE YUKSEK SEYRINI SURDURMEKTEDIR. EYLUL AYI OZELINDE HIZMET SEKTORU FIYAT ARTISLARI OKULA DONUS ETKISIYLE BIR ONCEKI AYA KIYASLA GUCLENMISTIR. AYLIK BAZDA GRUP ICERISINDE EGITIM VE ULASTIRMA HIZMETLERI ONE CIKMISTIR. EGITIM HIZMETLERINDE UNIVERSITE EGITIMI UCRETLERINDEKI ARTISIN ETKISI HISSEDILIRKEN ULASTIRMA HIZMET FIYATLARI OKUL SERVIS UCRETLERINE BAGLI OLARAK YUKSELMISTIR. YURT UCRETLERINDEKI ARTISLAR KONAKLAMA HIZMETLERINI KRES UCRETLERINDEKI ARTISLAR ISE DIGER HIZMETLER KALEMINI YUKARI CEKMISTIR. BU HIZMET KALEMLERINDE FIYATLAMALARIN GENELDE YILDA BIR KEZ YAPILIYOR OLMASI, BU DONEMLERDE BAHSI GECEN ALT KALEMLERDE FIYAT ARTISLARININ YUKSEK GERCEKLESMESI ILE SONUCLANABILMEKTEDIR. BOYLELIKLE, EYLUL AYINDA OKULA DONUSUN AYLIK TUKETICI ENFLASYONUNA ETKISI YAKLASIK 0,7 PUAN OLMUSTUR. OTE YANDAN, BU DONEMDE KIRA GRUBU AYLIK ENFLASYONU, KONTRAT YENILEME ORANINDAKI YUKSEK SEYRE RAGMEN BIR ONCEKI AYA KIYASLA YAVASLAMISTIR.
17. PERAKENDE ODEME SISTEMI (POS) MIKRO VERILERI UZERINDEN TAKIP EDILEN ONCU GOSTERGELER, EKIM AYINDA SOZLESME YENILEME ORANININ MEVSIMSEL OLARAK GERILEMESININ DE ETKISIYLE, AYLIK KIRA ENFLASYONUNUN YAVASLAYACAGINA ISARET ETMEKTEDIR. YILLIK BAZDAKI GERILEME EGILIMI SURMEKTEDIR. GEREK POS MIKRO VERILERINDEN ELDE EDILEN YENI VE YENILENEN SOZLESMELERDE OLUSAN GEREKSE DE KONUT DEGERLEME RAPORLARI UZERINDEN TAKIP EDILEN KIRA ARTIS ORANLARININ TUFE’DEKI MEVCUT YILLIK KIRA ENFLASYONUNUN ALTINDA DEGERLER ALDIGI VE GERILEMEYE DEVAM ETTIGI IZLENMEKTEDIR. BUNUNLA BIRLIKTE, KIRA ENFLASYONU DEPREM VE KENTSEL DONUSUM GIBI KONUT SEKTORUNE OZGU ARZ YONLU UNSURLARIN DA ETKISIYLE, ONGORULENDEN YUKSEK SEYRETMEKTEDIR.
18. YURT ICI URETICI FIYATLARI EYLUL AYINDA YUZDE 2,52 ORANDA ARTMIS VE YUKSELIS EGILIMINI SURDURMUSTUR. YILLIK ENFLASYON 1,43 PUAN ARTARAK YUZDE 26,59 OLMUSTUR. BU DONEMDE, GIDA URUNLERI (YUZDE 6,77) ILE DAYANIKLI TUKETIM MALLARI (YUZDE 2,80) FIYAT ARTISLARI ILE ONE CIKMISTIR. GIDA IMALATI FIYAT ARTISLARI SON IKI AYDA GUCLENMISTIR. BU GELISMEDE BUYUK OLCUDE BEYAZ ET OLMAK UZERE ISLENMIS ET VE ET URUNLERI, ISLENMIS MEYVE VE SEBZE ILE KATI-SIVI YAGLAR ON PLANA CIKMISTIR.
19. EYLUL AYINDA ULUSLARARASI EMTIA FIYATLARI BIR MIKTAR YUKSELMISTIR. BU GELISMEYI DEGERLI VE ENDUSTRIYEL METALLER KAYNAKLI OLARAK ENERJI DISI EMTIA FIYATLARINDAKI YUKSELIS SURUKLEMISTIR. BU DONEMDE ENERJI EMTIA FIYATLARI ILIMLI BIR SEYIR KAYDETMISTIR. FAO GIDA FIYATLARI ENDEKSI EYLUL AYINDA SEKER VE SUT URUNLERI FIYATLARI KAYNAKLI OLARAK GERILEMISTIR. EYLUL AYINDA ORTALAMA 68,0 ABD DOLARI SEVIYESINDE SEYREDEN BRENT HAM PETROL FIYATLARI, EKIM AYININ ILK UC HAFTASI ITIBARIYLA ORTALAMADA 64,5 ABD DOLARI SEVIYESINE GERILEMISTIR.
20. KURESEL ARZ ZINCIRI BASKI ENDEKSI EYLUL AYINDA TARIHSEL ORTALAMASINA YAKIN SEYRINI SURDURMUSTUR. TEMMUZ AYINDA DUSMEYE BASLAYAN KURESEL VE CIN’E YONELIK KONTEYNER ENDEKSLERI BU EGILIMINI EYLUL VE EKIM AYININ ILK UC HAFTASINDA DA DEVAM ETTIRMISTIR. YURT ICINDE 2025 YILINA AIT BITKISEL URETIM TAHMINLERI TAHILLAR VE MEYVELERDE ASAGI YONLU REVIZE EDILEREK, TARIM VE GIDA URUNLERININ ARZINA YONELIK BELIRGINLESEN OLUMSUZ SEYRE ISARET ETMISTIR. DOVIZ KURU SEPETI EYLUL AYINDA EURO KURUNDA DAHA YUKSEK OLMAK UZERE BIR MIKTAR ARTMISTIR. BU DONEMDE MEVSIMSEL ETKILERDEN ARINDIRILMIS IMALAT SANAYI PMI VERILERI HEM GIRDI HEM DE URUN FIYATLARI ICIN ARTIS GOSTERMISTIR.
21. BASTA GIDA OLMAK UZERE SON DONEM FIYAT GELISMELERININ ENFLASYON BEKLENTILERI VE FIYATLAMA DAVRANISLARI KANALIYLA DEZENFLASYON SURECI UZERINDE OLUSTURDUGU RISKLER BELIRGINLESMISTIR. EKIM AYINDA ENFLASYON BEKLENTILERINDE ARTIS GOZLENMISTIR. EKIM AYI PIYASA KATILIMCILARI ANKETI SONUCLARINA GORE, 2025 YIL SONU ENFLASYON BEKLENTISI 1,9 PUAN YUKSELEREK YUZDE 31,8 SEVIYESINE ULASMISTIR. 2026 YIL SONU ENFLASYON BEKLENTISI 1,4 PUAN ARTISLA YUZDE 22,1 DUZEYINDE GERCEKLESMIS VE DIGER VADELERDEKI BEKLENTILERDE DE YUKSELME GORULMUSTUR. GELECEK ON IKI AY VE YIRMI DORT AY SONRASINA ILISKIN ENFLASYON BEKLENTILERI SIRASIYLA 1,0 PUAN VE 0,6 PUAN YUKARI YONLU GUNCELLENEREK YUZDE 23,3 VE YUZDE 17,4 OLMUSTUR. BES YIL SONRASINA ILISKIN ENFLASYON BEKLENTISI ISE 0,3 PUAN YUKSELISLE YUZDE 11,4 DUZEYINDE OLCULMUSTUR. REEL SEKTOR BEKLENTILERINE BAKILDIGINDA, FIRMALARIN ON IKI AY SONRASINA ILISKIN YILLIK ENFLASYON BEKLENTISI, EYLUL AYINDA 0,9 PUAN AZALARAK YUZDE 36,8 SEVIYESINE GERILEMISTIR. AYNI DONEMDE HANE HALKININ ON IKI AY SONRASINA ILISKIN ENFLASYON BEKLENTILERI 1,1 PUAN DUSEREK YUZDE 53,0 SEVIYESINDE SEYRETMISTIR.
22. VERILER DEZENFLASYON SURECININ YAVASLADIGINI GOSTERMEKTEDIR. ONCU VERILERE GORE GIDA FIYATLARINDAKI OLUMSUZ SEYIR HIZ KESMEKLE BIRLIKTE SURMEKTEDIR. ISLENMEMIS GIDA FIYATLARI SEBZE, BEYAZ ET, YUMURTA, PIRINC, BAKLIYAT ILE KURUYEMIS GIBI URUNLERDEKI GELISMELERLE, ISLENMIS GIDA FIYATLARI ISE KATI-SIVI YAGLAR, ET URUNLERI, EKMEK-TAHILLAR, CAY VE SUT URUNLERI (CIG SUT ALIM FIYATININ YANSIMASIYLA) GIBI KALEMLER ONCULUGUNDE ARTMAKTADIR. TEMEL MAL GRUBUNDA, GIYIM FIYATLARI YENI SEZONA GECISE BAGLI MEVSIMSEL ETKILERLE YUKSELMEKTE, DAYANIKLI TUKETIM MALLARI FIYATLARI ISE BIR ONCEKI AYA KIYASLA DAHA SINIRLI ARTMAKTADIR. BIR ONCEKI AYDA BELIRGIN YUKSELEN BEYAZ ESYA VE OTOMOBILDE FIYATLAR EKIM AYINDA GORECE SINIRLI BIR ARTIS KAYDEDERKEN, MOBILYA VE BAZI TUKETICI ELEKTRONIGI KALEMLERINDE ISE FIYAT ARTISLARI TAKIP EDILMEKTEDIR. ENERJI FIYATLARI KURESEL GELISMELERIN ETKISIYLE ILIMLI SEYRETMEKTEDIR. ONCU VERILERE GORE BU DONEMDE AYLIK HIZMET ENFLASYONU BELIRGIN SEKILDE YAVASLARKEN, MEVSIMSEL ETKILERDEN ARINDIRILDIGINDA NISPETEN YATAY SEYRETMEKTEDIR.
PARA POLITIKASI
23. PARA POLITIKASI KURULU (KURUL), POLITIKA FAIZI OLAN BIR HAFTA VADELI REPO IHALE FAIZ ORANININ YUZDE 40,5’TEN YUZDE 39,5’E INDIRILMESINE KARAR VERMISTIR. KURUL AYRICA, MERKEZ BANKASI GECELIK VADEDE BORC VERME FAIZ ORANINI YUZDE 43,5’TEN YUZDE 42,5’E, GECELIK VADEDE BORCLANMA FAIZ ORANINI ISE YUZDE 39’DAN YUZDE 38’E INDIRMISTIR.
24. FIYAT ISTIKRARI SAGLANANA KADAR SURDURULECEK SIKI PARA POLITIKASI DURUSU TALEP, KUR VE BEKLENTI KANALLARI UZERINDEN DEZENFLASYON SURECINI GUCLENDIRECEKTIR. KURUL POLITIKA FAIZINE ILISKIN ATILACAK ADIMLARI ENFLASYON GERCEKLESMELERINI, ANA EGILIMINI VE BEKLENTILERINI GOZ ONUNDE BULUNDURARAK ARA HEDEFLERLE UYUMLU BICIMDE DEZENFLASYONUN GEREKTIRDIGI SIKILIGI SAGLAYACAK SEKILDE BELIRLEYECEKTIR. ADIMLARIN BUYUKLUGU, ENFLASYON GORUNUMU ODAKLI, TOPLANTI BAZLI VE IHTIYATLI BIR YAKLASIMLA GOZDEN GECIRILMEKTEDIR. ENFLASYON GORUNUMUNUN ARA HEDEFLERDEN BELIRGIN BIR BICIMDE AYRISMASI DURUMUNDA, PARA POLITIKASI DURUSU SIKILASTIRILACAKTIR.
25. KREDI VE MEVDUAT PIYASALARINDA ONGORULENIN DISINDA GELISMELER OLMASI HALINDE PARASAL AKTARIM MEKANIZMASI ILAVE MAKROIHTIYATI ADIMLARLA DESTEKLENECEKTIR. LIKIDITE KOSULLARI YAKINDAN IZLENMEYE VE LIKIDITE YONETIMI ARACLARI ETKILI SEKILDE KULLANILMAYA DEVAM EDILECEKTIR.
26. KURUL, POLITIKA KARARLARINI ENFLASYONU ORTA VADEDE YUZDE 5 HEDEFINE ULASTIRACAK PARASAL VE FINANSAL KOSULLARI SAGLAYACAK SEKILDE BELIRLEYECEKTIR. KURUL, KARARLARINI ONGORULEBILIR, VERI ODAKLI VE SEFFAF BIR CERCEVEDE ALACAKTIR.